जुत्ताले मासु कुल्चन्छन् पसले !
पोखरा-मानवीय स्वास्थ्यमा प्रत्यक्ष असर पर्ने गरी मासु व्यवसाय गरेका ४० पसलको लाइसेन्स पोखरा उपमहानगर पालिकाले जफत गरेको छ। बिक्री गर्ने मासु छरपस्ट भुइँमै राख्ने अनि जुत्ता र खुट्टाले कुल्चने लगायत कमजोरी गरेका पसलेको लाइसेन्स जफत गरिएको हो। नगरपालिकाले हालै मासु पसलहरुको अनुगमन गरेको थियो।
चालिसेका अनुसार बच्चा काखमा लिएर मासु काट्ने, पसलमा बच्चालाई त्यत्तिकै छोड्ने डी फ्रिज प्रयोग नगर्ने लगायत कमजोरी पसलहरुमा भेटिएको थियो। कमजोरी हेरेर ७ वटा पसलबाट तराजु र ढकहरु जफत गरिएको र केही पसलबाट सडेगलेको मासु पनि नियन्त्रणमा लिएर खाल्डामा पुर्नुपरेको उनले बताए। 'मासु काट्दा एप्रोन नलगाउने लगायत कमजोरी पनि थिए,' उनले भने, 'त्यस्तालाई समेत गराएका छौं।'
अरु सहरमा भन्दा पोखराका मासु पसल धेरै उत्कृष्ट रहे पनि कमजोरी अझै सुधार्नुपर्ने देखिएको उपमहानगर पालिकाका कार्यकारी अधिकृत झलकराम अधिकारीले बताए। उनका अनुसार पोहोर अनुगमन गरेपछि धेरै सुधार आएको छ। 'महेन्द्रपुलमा नगरपालिकाकै भाडाका सटरमा रहेका पसल नियमविपरीत चलेकाले नवीकरण नगर्ने भएका छौं,' उनले भने। नगरवासीलाई स्वस्थकर मासु खुवाउनकै लागि उचित तवरले पशुपंछीको काटमार गर्न बधशाला निर्माण योजना बनाएको जानकारी अधिकारीले दिए। 'बधशालाको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न बजेट छुट्टयाइसकिएको छ,' उनले भने, '१० रोपनी जग्गा हेरिसकेका छौं। बधशाला छिटै बन्छ।'
पोखरामा स्वस्थकर मासु बिक्री वितरण गराउने उद्देश्यबाट उपमहानगर पालिकाले यसबारेको एउटा निर्देशिका २०६८ सालमै तयार गरेको थियो। सोही निर्देशिका अनुसारै वर्षेनी पसलहरुको अनुगमन हुँदै आएको छ। अनुगमनमा नगरपालिकासहित जिल्ला प्रशासन, पशु विकास, गुणस्तर तथा नापतौल कार्यालय र उपभोक्ता मञ्चका प्रतिनिधि संलग्न हुँदै आएका छन्। निर्देशिकामा विभिन्न मापदण्ड तोकिएको छ। तिनको कार्यान्वयनका लागि नगरपालिकाले पसलेहरुलाई पटकपटक आग्रह पनि गर्दै आएको छ।
नगरपालिकाले प्रकारअनुसार मासु पसल छुट्टाछुट्टै राख्नुपर्ने प्रावधान राखेको छ। 'राँगा र खसीको मासु एउटै पसल बिक्री हुनुहँुदैन,' चालिसले भने, 'त्यसो हुँदा मिसावटको सम्भावना हुन्छ।' अनुगमनका क्रममा भने मासु, तरकारी र दैनिक उपभोग्य वस्तु एउटै पसलबाट बिक्री भएको पनि भेटिएको उनले बताए। 'तर पोहोरको तुलनामा त्यस्ता पसल ७५ प्रतिशत घटेका रहेछन्,' उनले भने।
एकातिर पसलहरुले नियमविपरीत मासु बेच्ने छ छँदैछ भने अर्काेतिर दर्ता नै नगरी चल्ने पनि छन्। पोखरामा १२ सय जति मासु पसल भएकोमा ५५० जति दर्ता बिनै चलेको मासु व्यवसायी समितिका सचिव गोविन्द तिवारीले जानकारी दिए।
पोखराको खसी बजार सर्वोत्कृष्ट
जिउँदा खसीबोका बिक्री गर्न पोखराको औद्योगिक क्षेत्रनजिकै स्थापित 'खसीबजार' देशभरमा सर्वाेत्कृष्ट त्कृष्ट भएको छ। सहकारी मन्त्रालयले विभिन्न मापदण्डका आधारमा यहाँको बजारलाई हालै पुरस्कृत गरेको पशुसेवा कार्यालय कास्कीका फणीन्द्र ढकालले जानकारी दिए। बजारमा पशु प्राविधिक नै राखेर खसीबोकाको स्वास्थ्य जाँची खान योग्य भए नभएको प्रमाणित गरेर मात्रै बिक्री हुँदै आएको छ।
बजारमा पोखरा भित्रने खसीबोका एकै ठाउँबाट बिक्री गर्ने र काटमार गर्नुअघि स्वास्थ्य जाँच गर्ने लगायत परिपाटी विकास गरिएको मासु व्यवसायी गोकर्ण भण्डारीले जानकारी दिए। उनका अनुसार पुरस्कार स्वरुप सरकारले बजारलाई १० हजार रुपैयाँ नगद र प्रमाणपत्र उपलब्ध गराएको छ।
नगरपालिका र मासु व्यवसायीसमेतको पहलमा २०६८ मा खसी बजार स्थापना गरिएको हो। १६ रोपनी जमिन भाडामा लिएर सुरु भएको बजारमा अहिले १६ वटा खोरबाट खसीबोका बिक्री गरिन्छ। यहाँ हेरीहेरी जिउँदो खसीबोका ३ सयदेखि ५ सय रुपैयाँमा बिक्री हुने भण्डारीले जानकारी दिए। उनका अनुसार औसत दैनिक ६५ सय खसीबोका पोखरा बजार भित्रन्छन्।
